De Eerste Kamer is medewetgever en controleur van de regering. Kerntaak van de Eerste Kamer als medewetgever is de kwaliteit van de wetgeving toetsen op rechtmatigheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid (toetsingscriteria) en het controleren van de regering. Hierin wordt zij ondersteund door de ambtelijke organisatie. De behandeling van een wetsvoorstel door de Eerste Kamer is één van de laatste fases van een langdurig proces dat onder andere de indiening door de regering, de behandeling door de Tweede Kamer en de inwerkingtreding omvat.